شناسنامه گزارش
عنوان گزارش بحران کرونا و اقدامات ابتکاری شرکت ها و کسب و کارها
تاریخ 99/1/16
ویراست اول
سازمان دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران
مجری دکتر علی داوری
ناظر دکتر غلامحسین حسینی نیا
همکاران دکتر مهدی جعفرزاده
بخش او ل
چکیده مدیریتی
بسیاری از کسب و کارها و شرکتها به دلیل بحران کرونا ممکن است در ماه های آینده با چالش مواجه
شوند. دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران بر اساس وظیفه خطیر خویش در راستای مسئولیت اجتماعی
اقدام به انتشار این گزارش نموده است تا بتواند کمکی هر چند کوچک به مجموعه مدیران ایرانی برای
مقابله با این تهدید جهانی نماید.
گزارش پیش رو به منظور ایفای نقش موثر در دو بخش تهیه شده است. در بخش اول به بررسي آثار
اقتصادي بحران کرونا در جهان و ایران می پردازیم. از چرایی اهمیت شیوع این بحران از کشور چین بحث
خواهد شد. در ادامه اثرات این بحران بر اقتصاد ایران تحلیل می گردد. در بخش دوم 4 سناریو مواجه
شرکتها با این بحران پیشنهاد معرفی شده است و در پایان توصیه هایی برای مدیران ارشد شرکتها برای
ارتقا تاب آوری حین بحران کرونا مطرح شده است.
کلید واژ هها: کرونا، کرونا ویروس، بحران، ایران، شرکتها، کسب وکا رها، کارآفرینی، استارتاپ ها.
بخش او ل
فهرست مطالب
بخش او ل …………………………………………………………………………………………………………………………………………. 6
آثار اقتصادی بحران کرونا در جهان و ایرا ن ………………………………………………………………………………………….. 6
آثار اقتصادی بحران کرونا در جهان و ایرا ن ………………………………………………………………………………………….. 6
اثرات شیوع کرونا بر بر خی از حوزه های اقتصا دی در جها ن …………………………………………………………………. 8
1-بازار نفت …………………………………………………………………………………………………………………………………… 8
2-رفتار مصرف کنندگان و مشتریا ن ……………………………………………………………………………………………….. 9
3-کاهش تولید ……………………………………………………………………………………………………………………………. 9
4-بازارهای مالی و سهام ………………………………………………………………………………………………………………… 9
اثرات شیوع ویروس كرونا در اقتصاد ایرا ن ………………………………………………………………………………………… 10
بخش دوم: سناریوها و توصیه هایی به شرکتها ………………………………………………………………………………. 12
سنار یو ها و توصیه هایی به شرکت ها …………………………………………………………………………………………….. 12
سنار یوهای پیشنها دی برا ی شرکتهای ایرانی ……………………………………………………………………………………. 14
1)سنار یوی خو ش بینانه (سفند 98 – فرور دین 99 ) ………………………………………………………………………….. 15
2)سنار یوی واقع بینانه(اسفند 98 – خرداد 99 ) ……………………………………………………………………………….. 15
3)(سنار یوی بدبینانه (اسفند 98 – مرداد 99 ) …………………………………………………………………………………… 16
4)سنار یوی بسیار بدبینانه (اسفند 98 – مهر 99 ) …………………………………………………………………………….. 16
اقدامات پیشنها دی به شرکتها در سنار یوهای چهارگانه …………………………………………………………………… 17
1)اقدامات ابتکاری شرکتها در سناریوی خو ش بینانه …………………………………………………………………… 17
بخش او ل
2)اقدامات ابتکاری شرکتها در سناریوی واقع بینانه …………………………………………………………………….. 18
3)اقدامات ابتکاری شرکتها در سناریوی بدبینانه ………………………………………………………………………… 19
4)اقدامات ابتکاری شرکتها در سناریو ی بسیار بدبینانه ………………………………………………………………. 20
توصیه هایی برای تاب آوری شرکتها و کسب و کارها ……………………………………………………………………….. 22
1)پذیرش و درک واقعیت ……………………………………………………………………………………………………………… 23
2)افز ایش تحمل ابهام …………………………………………………………………………………………………………………. 23
3)ایجاد تیم های کاری تخصصی ………………………………………………………………………………………………….. 23
4)تصمیم گیری مبتنی بر تحلیل ……………………………………………………………………………………………………. 24
5)شناسایی نقاط اهرمی ………………………………………………………………………………………………………………. 24
6)اطلا ع رسانی به هنگا م ……………………………………………………………………………………………………………….. 24
7)اقدامات کارآفرینانه و خلاقانه …………………………………………………………………………………………………… 25
8)همد لی با کارکنا ن …………………………………………………………………………………………………………………….. 25
نکات پایانی ………………………………………………………….
بخش اول
آثار اقتصادی بحران کرونا در جهان و ایران
مطالعهOECD نشان می دهدکه کاهش تولیدات درجهان وبه ویژه چین به دلیل شیوع ویروس کرونا
پیامدهای منفی قابل توجهی دارد. نوسان در زنجیره تامین جهانی،تقاضای نهایی کمتربرای کالاهاو
خدمات وارداتی و محدودیتهای سفرهای تجاری وگردشگری ومحافظه کاری دربازارهای مالی افزایش یافته
است،شروع بحران ازچین زنجیره تامین جهانی رابا نوسان وکاهش توان تولید مواجه ساخته است.
درمقایسه بارخدادهای مشابه گذشته،اقتصادجهان درزمان حال دارای ارتباطات بسیارگسترده تر ودر
هم تنیده تراست وچین نقش بسیاربزرگتری دربازارهای کالا،تولید،تجارت وگردشگری جهان دارد،لذا
شوک منفی درچین،سایرکشورهای جهان رابامشکلات بیشترمواجه خواهدساخت. دریک سناریو
خوش بینانه حتی اگردوره شیوع این بیماری کوتاه باشدوطی چندماه آینده تولیدوعرضه وتقاضا به
تدریج بهبودیابند،بازهم رشداقتصادی جهان درسال 2020 درسطح مناسبی نخواهدبود .
باتوجه به نقش کلیدی چین درزنجیره های تامین جهانی می توان پیش بینی کردکه کاهش تولیددر
چین خیلی زودبرکسب وکارهای سراسردنیاتاثیرمنفی خواهدداشت. البته موجودی مناسب انبارها
موقتا می توانندکمبودهادرزنجیره تامین راپوشش دهندولی این احتمال وجودداردکه درماه های آینده
پیدا کردن تامین کنندگان جایگزین سخت وزمان برشود. درنهایت این زنجیره برکاهش بیشترتولیددر بسیاری از کشورها منجر گردد.
اثراتشیوعکرونا بربرخیازحوزههایاقتصادیدرجهان
ضربه بحران كرونابراقتصادجهان شديداست،اماعمق خسارت به راحتي قابل برآوردنيست. دراین بخش
به چندعامل اشاره شده است که می توانندبرکسب وکارهادرسطح کلان وملی تاثیرمنفی داشته باشند
1)بازارنفت
عرضه وتقاضاي بازارنفت مهمترين عامل اثرگذاربرقيمت جهاني این ماده است. ازآغازسال جديد
ميلادي قيمت نفت کاهش یافته است. مهمترين عامل كاهش قيمت نفت ازسمت تقاضا،شروع وانتشار
ويروس كرونادرچين است که به كاهش فعاليتهاي تولیدی وبه تبع آن کاهش تقاضاي نفت اين
كشوربه عنوان بزرگترين واردكننده نفت خام جهان منجرشده است. دربخش عرضه نیزمنازعات مربوط
به جلسه اوپك پلاس درکاهش قیمت نفت موثربوده است. این کاهش قیمت نفت درکاهش قیمت
محصولات پتروشیمی موثرخواهدبود.
2)رفتارمصرف کنندگان ومشتریان
دربحران کرونابخش عرضه وتقاضاهردوآسیب می بینند. کاهش فروش محصولاتی که درسبدمصرفی
خانواده کالاهای اساسی محسوب نمی گرددوافزایش فروش برخی محصولات به صورت همزمان مشاهده
می شوند. بخش عرضه باکاهش توان زنجیره تامین،تعطیلی واحدها،کاهش فروش،کاهش بهره وری
مواجه است ودربخش تقاضاباتغییررفتارخریدمشتریان مواجه است. درواقع مشکل اصلی تغییررفتار
مردم ودولتهااست که ممکن است به افزایش بیشترقیمت موادغذایی منجرگردد.
3)کاهشتولید
تولیدات صنعتی به دلایلی ماننداختلال درعرضه مستقیم،مشکلات مربوط به زنجیره ارزش وکاهش میزان
کلی تقاضاباچالش مواجه است. کاهش تولیددلایل دیگری مانندکاهش حضورنیروی کار،تعدیل نیروی
کاروکاهش بهره وری نیزدارد. البته دربخش هایی مانندصنایع غذایی،افزایش فروش منجربه افزایش
تولیدهم شده است. ولی باگذشت زمان این احتمال وجودداردکه به دلیل مشکلات زنجیره تامین،قیمت
مواداولیه بالاتربرود وتولیددرکل کاهش یابد.
بررسیOECD نشان می دهدکه تولیدچین درادامه سال 2020 کاهش خواهدیافت وتولیدمحصولات
درکشورهایی مانندژاپن،کره جنوبی،استرالیاواندونزی،که باچینارتباطات ووابستگی اقتصادی
زیادی دارندتحت تاثیرقرارگیرد.
4)بازارهایمالیوسهام
بانکهای مرکزی کشورهای مختلف اززمان آغازبحران کرونااقدام به کاهش نرخ بهره بانکی کرده اندتابا
این ابتکاربتوانندازتعطیلی بنگاههای اقتصادی جلوگیری به عمل آوردند. به طورمثال نرخ بهره 10 ساله
درایالات متحده به پایین ترین سطح خودیعنی 0.25 %(بیست وپنج صدم درصد) کاهش یافته است
از طرفی باتوجه به کاهش فعالیتهای بنگاههای اقتصادی،ارزش سهام دراکثرکشورهای جهان به شدت
درحال کاهش است. برای مثال دربورس آمریکابه کمترین میزان خوددر 33 سال گذشته افت پیداکرده
است. شاخص سهام بازارهای بورس کشورهای اروپایی نیزبه دلیل گسترش شیوع کروناویروس با کاهش
ارزش قابل توجهی روبروشده که همچنان ادامه دارد .
اثراتشیوعویروسكرونادراقتصادایران
کنترل شیوع کرونانیازمندکم شدن ارتباطات انسانی غیرضروری باهدف قطع زنجیره شیوع کرونااست
که به کاهش بسیاری ازفعالیتهای اقتصادی منجرمی گردد. شروع طرح فاصله گذاری اجتماعی،کنترل
ورودی وخروجی شهرها،کاهش ساعات کاری،تعطیل شدن اجباری برخی اصناف ومشاغل،تداوم بسته
بودن مدارس ودانشگاههاباهدف کاهش دامنه آلودگی ویروس کرونااین چالش هاراتشدیدخواهدکرد
ودرمجموع هزینه های اقتصادی بیشتری رابرای دهکهای مختلف درآمدی تحمیل می کند. بابررسی گزارش
مرکزپژوهش های مجلس مشکلات زیربرای کسب وکارهای ایرانی بعدازشیوع کرونامعرفی شده است :
- شوک کروناازطرفي یک شوک به عرضه نیروی کاراست )به دلیل سیاست های قرنطینه خانگي
برای کنترل شیوع بیماری( وازطرفي شوک به تقاضای کالاهاوخدمات )کاهش تقاضاوبه تعویق
افتادن خریدهای غیرضروری وجابجایي تقاضابین صنایع مختلف( می باشد. ازطرف دیگردر
تامین مواداولیه تولیدنیزمشکلاتي ایجادشده است. شوک عرضه،شوکت قاضارابه همراه
خواهدداشت. تعطیلي کسب وکارها،منجربه تعدیل نیروی کار،کاهش درآمدافرادوکاهش
تقاضامیگردد. ازطرف دیگرعدم اطمینان نسبت به آینده،خانواده هارابه پس انداز بیشتر وبه
تعویق انداختن خریداقلام غیرضروری تشویق مي کند. همین امرکاهش تقاضای کل بیشتری را
موجب مي شود. مهمترین موضوع درشوک سمت عرضه ناشی ازاختلال درزنجیره تامین است
- بسته شدن مرزهای زمیني توسط کشورهای منطقه ازجمله عراق،افغانستان وترکیه ومرزهای
هوایي به ویژه ترکیه،گرجستان وامارات به بهانه شیوع ویروس کرونانیزممکن است برافزایش
بیشترقیمت ارز،کاهش صادرات وواردات موثرباشد. کاهش وتوقف صادرات محصولات به دلیل
بسته شدن مرزهاویاممنوعیت واردات ازسایرکشورهابه کاهش تولیدوفروش منجرمی گردد.
- کاهش قیمت نفت: شیوع کرونادراکثراقتصادهای بزرگ جهان وچشم اندازمنفي اقتصاد منجر
به کاهش شدیدقیمت نفت شده است. البته منازعات میان صادرکنندگان نفت هم دراین کاهش
شدیدقیمت موثراست. لذاباتوجه به اینکه اقتصاد ماوابستگی زیادی به درآمدنفت دارد،ما با
چالش های متعددمواجه خواهیم شد.
- چين بزرگترين مشتري محصولات پتروشيمي ايران است،كاهش فعاليت هاي اقتصادي اين كشور
به كاهش صادرات محصولات پتروشيمي ايران منجرمی گردد. همچنین کاهش قیمت نفت بر
کاهش قیمت محصولات پتروشیمی وکاهش درآمدهای ارزی کشورموثرخواهدبود.
- تولیدمحصولات شرکتهابه دلیل کاهش عرضه مواداولیه سایرشرکت هاویاتعطیلي موقت
کارخانه هاویاکاهش شیفت های کاری کمترمی شود. بااین وجودشرکت های تولیدکننده مواد
غذایی وبهداشتی به دلایلی مانندترس مردم ازقرنطینه،ماندن درخانه وافزایش میزان مصرف،
ترس ازکاهش تولید وکمیاب شدن،فروش بالایی دارند.
- کسب وکارهای صنعت گردشگری داخلي وخارجي که یکي ازموتورهای اشتغال ورشد در دوران
تحریم محسوب مي شوند،عملاتعطیل شده وتعدادزیادی نیروتعدیل شده اند.
- تعدادچک های برگشتی ومیزان مطالبات مشکوک الوصول افزایش خواهدیافت. زمان تسویه
بسیاری ازچک هادراسفندماه می باشد. ازابتدای اسفند 98 بسیاری ازاصناف بامشکل مواجه
شده اندواین مسئله درسال 99 تداوم خواهدداشت.
بخش دوم
سناریو ها و توصیه هایی به شرکت ها
دربخش اول مشکلات شیوع کرونادرسطح جهانی وملی مطرح شد. درشرایط فعلی تصمیم گیرندگان
اصلی بنگاه های اقتصادی کشوریعنی اعضای هئیت مدیره ومدیران ارشدشرکت هادرمواجه بابحران
ویروس کرونادرسال 99 احتمالاباچالشهای فراوا نی مانندچالشهای تجاری،دولتی،شرکتی واجتماعی
مواجه خواهندشد . بنابراین درادامه سناریوهایی برای کسب وکارهای ایرانی در 4 وضعیت معرفی می گردد.
درپایان توصیه هایی برای ارتقاتاب آوری شرکت هاپیشنهادشده است.
سناریوهایپیشنهادیبرایشرکتهایایرانی
براساس بررسی آمارمبتلایان ویروس کروناطی اسفندماه سال جاری تاکنون درکشوربه نظرمی رسدتابع توزیع
این بیماری از ” توزیع نرمال استاندارد”تبعیت می کند لذا چهار سناریو برای ادامه حیات شرکت ها در نظر گرفته
شده استبرای هریک ازچهارسناریوی ارائه شده تابع توزیع نرمال فرض شده است. اوج
شیوع بیماری رامی توان درچهارسناریوطی چهارماه متوالی یعنی دراواخراسفند98 ،اواخرفروردین 99 ،
اواخراردیبهشت 99 و اواخر خرداد 99 بررسی کرد .
1)سناریوی خوشبینانه (اسفند98- فروردین 99)
دراین سناریو،اوج شیوع دراواخراسفند 98 رخ خواهدداد وتعدادمبتلایان درآن زمان به حدود 20 هزار
نفرخواهدرسید. پس ازآن تعدادمبتلایان جدید وارد روندکاهشی خواهندشد. دراین سناریوکه دراواخر
فروردین 99 فروکش می کندتعدادکل مبتلایان حدود 40 هزارنفرتخمین زده شده است .
2)سناریوی واقع بینانه( اسفند 98 -خرداد99)
دراین سناریو،اوج شیوع دراواخرفروردین 99 رخ خواهددادوتعدادمبتلایان درآن زمان به حدود 60
هزارنفرخواهدرسید. پس ازآن تعدادمبتلایانج دیدوارد روند کاهشی خواهندشد. دراین سناریوکه در
اواخرخرداد 99 فروکش میک ندتعدادکل مبتلایان حدود 120 هزارنفرتخمین زده شده است .
3)سناریوی بدبینانه(اسفند98- مرداد99)
دراین سناریو،اوج شیوع دراواخراردیبهشت 99 رخ خواهدداد وتعدادمبتلایان درآن زمان به حدود 100
هزارنفرخواهد رسید. پس ازآن تعدادمبتلایان جدید وارد روندکاهشی خواهندشد. دراین سناریوکه در
اواخرمرداد 99 فروکش می کندتعدادکل مبتلایان حدود 200 هزارنفرتخمین زده شده است .
4)سناریوی بسیاربدبینانه (اسفند98- مهر99)
دراین سناریو،اوج شیوع دراواخرخرداد 99 رخ خواهددادوتعدادمبتلایان درآن زمان به حدود 150 هزار
نفرخواهدرسید. پس ازآن تعدادمبتلایان جدید وارد روندکاهشی خواهندشد. دراین سناریوکه دراواخر
مهر 99 فروکش می کندتعدادکل مبتلایان حدود 300 هزارنفرتخمین زده شده است
اقداماتپیشنهادیبهشرکتهادرسناریوهایچهارگانه
براساس مطالعات مختلف داخلی وخارجی،مجموعه اقدامات ابتکاری زیربرای مواجه شرکت هابابحران
پیشنهادمی گردد.
1)اقدامات ابتکاری شرکت هادرسناریوی خوش بینانه
باتوجه به آنکه این سناریودراواخرفروردین 99 فروکش می کند،می توان ازاین اقدامات استفاده نمود :
2)اقدامات ابتکاری شرکت هادرسناریوی واقع بینانه
باتوجه به آنکه این سناریودراواخرخرداد 99 فروکش می کند،می توان ازاین اقدامات استفاده نمود :
3)اقدامات ابتکاری شرکت هادرسناریوی بدبینانه
باتوجه به آنکه این سناریودراواخرمرداد 99 فروکش می کند،می توان ازاین اقدامات استفاده نمود:
4)اقدامات ابتکاری شرکت هادرسناریوی بسیاربدبینانه
باتوجه به آنکه این سناریودراواخرمهر 99 فروکش می کند،می توان ازاین اقدامات استفاده نمود :
توصیه هاییبرایتاب آوریشرکتهاوکسبوکارها
امروزباشرایطی درجهان مواجه هستیم که بی شک ازجنگ جهانی دوم سابقه نداشته است وبه تبع آن
کسب وکارهابایستی تلاش کنندازشرایط موجودبتوانندباچالش های کمترعبورکنند وتاب آورترشوند.
تاب آوری سازمانی مفهومی است که برای مقابله سازمان بامخاطرات محیطی وموقعیت های چالشی بکار
گرفته می شود. این مفهوم موجب تقویت نگرش ورفتارهاي سازنده رهبران شده وتوانایي هاي شرکت را
درمواجه بابحرانهایپیش روبهبودمی بخشد. باارتقاسطح تاب آوری کسب وکاردربرابرمشکلات،شرکت
مقاومت بیشتري ازخودنشان داده ومدیران تصمیمات صحیح تري رابرای بقاوپایداری سازمان اتخاذ
می کنند. دراین بخش 8 ویژگی سازمانهای تاب آور برایغلبه بربحران ویروس کروناپیشنهادمی گردد.
توصیه هاییبرایتاب آوریشرکتهاوکسبوکارها
1)پذیرشودرکواقعیت
درحالیکه هنوزشناخت دقیقی ازبحران گسترده جهانی کروناوجودنداردمدیران ارشدکسب وکارهاباید
بپذیرندشرایط عادی به شرایط اضطراری مبدل گشته است که درصورت عدم انطباق بااین شرایط،ماندگاری
شرکت هابامخاطره جدیم واجه خواهدشد. شایدبتوان ادعانداشت،پذیرش ودرک صحیح از واقعیت
موجوداولینگ ام برای مقابله بااین بحران فراگیراست.
2)افزایشتحملابهام
همه گیری سریع جهانی این بیماری (پاندمیکروناویروس) وانتشاردائمی اخباروگزارش های مختلف
پیرامون آن طی 45 روزگذشته درکشوربرعدم قطعیت ونحوه مقابله باآن افزوده است. عدم اطمینان
به عنوان بخش مهمی ازهرکسب وکارتلقی می گردد. هنگامي كه تغييرات سريع وغيرقابل پيش
بيني رخ مي دهدواطلاعات ناكافي وغيرشفاف باشد،تفاوتن گرش افراددرنوع واكنش آنهااثرمي گذارد .
افرادی كه تحمل ابهام بالايي دارند،معمولادرك مناسبتری ازرويدادهادراین شرایط دارندوبرعکس
وجودتحمل ابهام پايين،کارآمدی افرادرادر رويارويي باچالش هابه شدت کاهش می دهد. به همين دليل
افزایش تحمل ابهام،مدیران رادرمقابله بامشكلات واسترسهاي ناشی از بحران هادرکسب وکارتوانمندتر
می سازد. ازاین روگام دوم پسازپذیرش واقعیت این است که رهبران بنگاههاتحمل ابهام خودراارتقا
داده وسازمان خودراازآماج اخبارمنفی وگمانه های متعدد رهایی بخشند. بدون شک این اقدام موثر،
امنیت روانی مدیران رادرمواجهه بابحران کرونابهبودخواهدبخشید.
3)ایجادتیمهایکاریتخصصی
مدیرانارشدبایستی به این نکتهت وجه کنندکه شدت وگستردگی بحران کرونابه حدی زیاداست که
بدون یاری طلبیدن ازنیروهای زبده سازمان نم یتوان به راحتی براین بحران غلبه نمود. بنابراین باتشکیل
وحمایت مناسب ازتیمهای کاری مختلف درزنجیره تامین،تولید،بازاریابی وفروش،مالی،توزیع،خدمات
پسازفروش،منابع انسانی و … زمینه هم افزایی این تیمهافراهم شده وبراساس اقدامات پیشنهادی
تصمیم گیری شود. حضوررهبران سازمان درتیمهای تخصصی مقابله بابحران کرونابرهمکاری بهتراین
تیمهاوتقویت روحیه کارتیمی خواهدافزودواعضای تیمهاراکه ازسطوح مختلف سازمان انتخاب شده اند
به انجام موثروظایف محوله تشویق خواهدنمود. این تیمهامی توانندبه صورت مجازی تشکیل
جلسه دهند.
4)تصمیم گیریمبتنیبرتحلیل
اگرچه شرایط تحمیلی بحران کروناموجب شده تامدیران عالی کسب وکارهادست به اقدامات اضطراری
بزنند،امااین موضوع نبایدسب بشودکه شتابزده عمل کنند. تصمیم برمبنای تحلیل اطلاعات،کلیدی ترین
اصلی است که مدیران ارشدنبایدازآن غافل باشند. درواقع مدیران ارشدسازمان علاوه بربهره گیری ازقوه
شهودخودکه ازتجربیات وآموخته های چندین ساله آنهاپدیدارگشته است بایدحتماازتحلیلهای
منسجم تیمهای کاری که ازجمع آوری وپردازش اطلاعات متنوع حاصل شده است،استفاده نمایند
5)شناسایینقاطاهرمی
نقاط اهرمی محل هایی ازیک سیستم پیچیده هستندکه یک تغییرکوچک دریک جزءمی تواندتغییرات
بزرگی رادرهمه اجزاءسیستم به همراه داشته باشد. رهبران کسب وکاردرشرایط بحران کرونا لازم است
تانقاط اهرمی راشناسایی نموده وسازمان رادرمسیردرست هدایت نمایند. برای یافتن نقاط اهرمی فرمول
سریع وآسانی وجودنداردوهرشرکت بایدبراساس بررسی مجددعملکردخودبیاموزدنقاط اهرمی کجا
هستند. درواقع تمرکزبرنقاط اهرمی موجب تحقق استراتژی هاشده وبهبودفعالیت های سازمان وارائه
خدمات به مشتریان رابه همراه خواهدداشت. تمرکزبرنقاط اهرمی که نقاط قوت سازمان محسوب
می شوند،مزیت رقابت یبیشتررابرای سازمان فراهم می سازد. دراین زمینه بایدبه شایستگی های کلیدی
وعواملک لیدی موفقیت نیزتوجه داشته باشید .
6)اطلاع رسانیبههنگام
اطلاع رسانی وشفاف سازی تصمیمات واقدامات سازمان به ذینفعان ازجمله تامین کنندگان،کارکنان،
عرضه کنندگان،مشتریان وسهامداران ازفعالیتهای ارزشمندی است که همراهی موثرذینفعان رادرپی
خواهدداشت. استمراردرامراطلاع رسانی به موقع،مدیران سازمان رادرموقعیتی قرارخواهددادکه ضمن
جلب اطمینان ذینفعان ازبروزتنشهای احتمالی بعدی نیزجلوگیری خواهدکرد. شفاف سازی اقدامات
انجام شده وتصمیمات اتخاذشده به همراه رفتارصادقانه می تواندرهبران سازمان رادرترسیم چشم انداز
واقع گرایانه وخوش بینانه یاری نموده وتاثیرمثبتی بر ذینفعان به ویژهک ارکنان وسهامداران شرکت خواهد
داشت
7)اقداماتکارآفرینانهوخلاقانه
امروزبابحرانی مواجه هستیم که گذارازآن وشرایط پس ازآن دیگربه مفهوم بازگشت به شرایط اولیه
نخواهدبود. زنجیره تامین درجهان دچارآسیب شده است. لذاشرکت هاواستارتاپ هانیازمنداقدامات
کارآفرینانه برای تامین مواداولیه،یافتن منابع جدید،ارتباطات بهتربامشتریان،ورودبه حوزه های جدید
هستند. دردوره پساکروناباتغییرنگرشهاوسبک زندگی مشتریان مواجه خواهیم شدکه برمنطق
مدلهای کسب وکاروارزش پیشنهادی تاثیرخواهندداشت،لذامدیران ارشدبایدتوجه خودرابه اقدامات
کارآفرینانه برای حل مشکلات،یافتن راهکارهای جدیدوجلبمشارکت کارکنان معطوف سازند. کشف
فرصت های جدیدوبهره برداری همزمان ازظرفیت هاوتوانمندی های موجودویادوسوتوانی دراین زمینه
اهمیت دارد.
8)همدلیباکارکنان
ازمهمترین وظایف رهبران سازمان درمواجهه بابحران های بزرگ ازجمله کروناآن است که به گونه ای اقدام
نمایندکه کارکنان کماکان احساس کنندکه سازمان برای آنهاارزش قائل است وآنهاراموردتوجه قرار
می دهد. مدیران بایستی به کارکنان نشان دهندبادرک ابعادگوناگون بحران درتلاش هستند،تهدیدهای
پیش روراخنثی نموده ودراین راه ازتوانمندی هایک ارکنان استفاده خواهندنمود. تشویق کارکنان به
اقدامات ابتکاری،استرس وارده به کارکنان راکاهش داده وتاحدزیادی مشارکت فعالانه آنهابرای خروج
سریعترازبحران مهیاخواهدساخت. حمایت ازکارکنان دراین شرایط برتعهدبلندمدت کارکنان تاثیر
مثبت دارد. ازدست دادن نیروهای بااستعداددرزمان فعلی دردوران پساکرونابه سادگی قابل جبران
نخواهدبود .
نکاتپایانی
نویسندگان گزارش ازآقاي دکتراحسان چیت سازعضوهیات علمی دانشگاه تهران ودکترپدرام الوندی
معاون خبرخبرگزاری جمهوریاسلامی(ایرنا) کمال تشکررادارند.
اینگ زارش باهمکاری خبرگزاری جمهوریاسلامی درتاریخ 9 / 1 / 99 منتشرشدهاست . برای مشاهده خبر
کامل گزارش می توانیدبه سایت ایرناویادانشکده کارآفرینی مراجعه کنید. محتوای مطالب درگزارش
حاضربروزآوری شده است
این گزارش بدون حمایت مالی ودرراستای مسئولیت اجتماعی وکمک به شرکتها،کسب وکارها،
کارآفرینان،مدیران وکارشناسان تهیه شده است.
ویرایش های بعدی این گزارش درهفته های آینده منتشرخواهدشد. درصورتی که پیشنهاداتی برای
بهبودمحتوادارید،خواهشمنداست نظرات خودرابه ایمیل ali_davari@ut.ac.ir ارسال فرمائید .
